#Mantelzorg in de praktijk
Wat is de impact van het verlenen van mantelzorg naast een baan in het PO?
Deel deze pagina:
Het verhaal van Nicole
Nicole werkt als verzuimregisseur en heeft zelf ervaring met mantelzorg: haar moeder was 3,5 jaar ernstig ziek. Ze combineerde zorg met haar parttime werk in het primair onderwijs en kon dat doen dankzij steun van haar partner, vrienden en collega’s. In het begin kreeg ze enkele weken volledige vrijstelling van werk, later pakte ze alles weer op. Ze deelt dat ze destijds veel updates naar het team stuurde, achteraf bleek dat te belastend voor een aantal collega’s. Nu ziet ze als verzuimregisseur hoe lastig het is om mantelzorg in onderwijs te combineren, vooral voor leerkrachten. Ze pleit voor meer maatwerk, een actieve rol van leidinggevenden en noemt de inzet van een mantelzorgmakelaar als waardevolle ondersteuning.
Wat maakt het combineren moeilijk?
- Intensieve en langdurige zorg: mantelzorg kan jaren duren en vraagt veel tijd en energie.
- Beperkte flexibiliteit in onderwijs: voor onderwijsassistenten is het soms mogelijk om flexibel te werken, maar voor leerkrachten bijna niet.
- Onvoldoende wetgeving en duidelijke kaders
- Emotionele belasting en schuldgevoel: mantelzorgers willen alle ballen hooghouden en voelen zich verantwoordelijk.
- Communicatie-uitdagingen: openheid is belangrijk, maar te veel details kunnen collega’s belasten.
Nicole's aanbevelingen:
- Train leidinggevenden om signalen op te pikken, het gesprek te voeren en maatwerkoplossingen te bieden.
- Denk aan aangepaste taken, roosteraanpassingen of tijdelijk minder werken.
- Bied ondersteuning via een mantelzorgmakelaar; deze professional helpt bij het regelen van zorg en ontlast de medewerker.
- Stimuleer openheid, maar houd rekening met collega’s die gevoelig zijn voor persoonlijke updates.
- Er is behoefte aan duidelijke regels en structurele oplossingen voor mantelzorg in het onderwijs.
Het verhaal van Erica
Veel mantelzorgers denken: “Dat doe ik er wel bij.” Maar in de praktijk blijkt mantelzorg vaak bijna een dagtaak. Onvoorspelbare zorgsituaties, emotionele belasting en schuldgevoel maken het combineren met werk ingewikkeld.
Erica vertelt hoe zij mantelzorg voor haar chronisch zieke zus combineerde met haar werk als mentor on the job voor het primair onderwijs. De zorg werd onverwacht intensief: ziekenhuisbezoeken, verpleeghuis, veel telefoontjes (soms 20 per dag), en emotionele belasting. Ze probeerde haar werkuren aan te passen, maar merkte dat het niet haalbaar was. Ondanks steun van leidinggevenden en collega’s liep ze tegen grenzen aan en besloot te stoppen, om een burn-out te voorkomen. Ze benoemt schuldgevoel naar zowel werk als haar zus, en ziet dat veel mensen denken dat ze mantelzorg “erbij” kunnen doen, terwijl het bijna een dagtaak is.
Waarom is het zo lastig?
- Zorg is vaak intensief en onvoorspelbaar.
- Werk biedt niet altijd flexibiliteit, zeker in beroepen zoals onderwijs.
- Mantelzorgers voelen zich schuldig naar zowel hun werk als degene voor wie ze zorgen.
- Regelingen zoals zorgverlof zijn complex en niet altijd passend.
- Er rust nog een taboe: veel mensen praten er niet over.
Wat helpt?
- Openheid: maak mantelzorg bespreekbaar op het werk.
- Flexibiliteit: bied mogelijkheden voor aangepaste roosters of thuiswerken.
- Heldere informatie en maatwerk: leg uit welke regelingen er zijn (zorgverlof, vakantiedagen) en bied maatwerk .
- Erkenning: mantelzorg is geen kleine extra taak, maar een grote verantwoordelijkheid. Het begint bij een cultuur waarin mantelzorg normaal is om te bespreken. Zo voorkomen we overbelasting en houden we mensen duurzaam inzetbaar.